Jestem autorem książki "Indywidualne ułatwienia w opłacaniu składek ubezpieczeniowych jako odrębna i niejednolita instytucja prawa ubezpieczeń społecznych" oraz artykułów naukowych z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prawa cywilnego i prawnej ochrony zwierząt, które publikowano w ogólnopolskich czasopismach branżowych.
Może zainteresuje Cię któraś z moich publikacji?
Niniejszy tekst stanowi glosę do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 2.08.2023 r. (II SA/Go 222/23). Sprawa, w której zapadł glosowany wyrok, dotyczyła nabycia prawa do stypendium socjalnego w przypadku wydłużenia (ponad minimalny) okresu studiowania na skutek oczekiwania na powtarzanie semestru. Zgodnie z tezą orzeczenia do maksymalnego okresu 12 semestrów, przez który student ma prawo do pobierania stypendium socjalnego, nie wlicza się właśnie okresu oczekiwania na powtórzenie semestru. Autor analizuje orzeczenie, przychylając się do stanowiska sądu.
Komentarz przeznaczony jest dla adwokatów, radców prawnych, sędziów i innych prawników zajmujących się rozstrzyganiem spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Będzie także pomocny ekonomistom, księgowym oraz przedsiębiorcom wszelkich branż, dostarczając wiedzę i rozwiązania prawne w zakresie podlegania, ustalania i rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz dokonywania zgłoszeń do tych ubezpieczeń. Z uwagi na szerokie uwzględnienie orzecznictwa i literatury przedmiotu będzie przydatny również pracownikom naukowym wydziałów prawa i ekonomii uczelni wyższych. (z opisu wydawnictwa Wolters Kluwer)
Monografia „Indywidualne ułatwienia w opłacaniu składek ubezpieczeniowych jako odrębna i niejednolita instytucja prawa ubezpieczeń społecznych” stanowi pierwsze w polskiej literaturze prawniczej opracowanie przyjętych przez ustawodawcę regulacji prawnych, które mają za zadanie ułatwienie realizacji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, o indywidualnym charakterze.
Dotąd omawiane w monografii kwestie były poruszane w doktrynie incydentalnie, w formie artykułów naukowych odnoszących się do konkretnych problemów badawczych. Indywidualne ułatwienia w opłacaniu składek ubezpieczeniowych stanowią niejednolitą i odrębną grupę instytucji prawnych – pod kątem i regulacji materialnoprawnych, i przepisów proceduralnych – o doniosłym znaczeniu praktycznym. W pracy podjęto próbę zaprezentowania miejsca i funkcji tych instytucji w systemie prawa poprzez ukazanie ich cech kategorialnych. Interesujące przepisy prawa ubezpieczeń społecznych zostały porównane w pewnym stopniu do analogicznych rozwiązań prawa podatkowego. Odniesiono się także do podobnych regulacji prawnych, którymi posłużono się w walce z negatywnymi następstwami pandemii choroby COVID-19. Poza własną analizą przepisów, autor zaprezentował szereg poglądów przedstawicieli doktryny oraz judykatury. W zakresie tych ostatnich mowa o orzeczeniach zarówno sądów powszechnych, jak i administracyjnych. Wskazano też na ważne judykaty Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Opracowania tabelaryczne informacji publicznej udzielonej przez ZUS i KRUS obrazują znaczenie praktyczne indywidualnych ułatwień.
Glosator poddał krytycznej analizie tytułową uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2022 r., III UZP 10/21, zgodnie z którą dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osoby prowadzącej pozarolniczą działalność ustaje w przypadku opłacenia składki w terminie, ale w wysokości niższej niż należna (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13.10. października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym przed 1.01. stycznia 2022 r.). Opowiadając się za drugą linią orzeczniczą, której w komentowanej uchwale nie podzielił Sąd Najwyższy, Autor wskazał na słabości uchwały. W szczególności autor zaprezentował argumenty, przemawiające za tym, że na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych możliwe jest analogiczne stosowanie niektórych przepisów prawa cywilnego, w tym dotyczących oświadczeń woli i innych oświadczeń.
Autor analizuje, jakie są skutki zawarcia układu ratalnego w kontekście regulacji art. 2a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60,poz. 636, ze zm.), czyli nieprzysługiwania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego w razie wystąpienia w dniu powstaniaprawa do świadczenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Autor porównuje tę regulację prawną z analogicznymi rozwiązaniami, obowiązującymi na gruncie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2002 r. nr 199, poz. 1673, ze zm.). Na końcu artykułu przedstawiono konkluzje i postulaty de lege ferenda.
W niniejszym artykule rozważone zostaną niektóre problemy, pojawiające się w przypadku umów dotyczących osób trzecich (o świadczenie przez osobę trzecią i o świadczenie na rzecz osoby trzeciej) i umów przedwstępnych z klauzulą zadatku. Autorzy poddadzą rozwadze obowiązujące regulacje prawne w odniesieniu do praktyki obrotu cywilnoprawnego.
Współautor: Kacper Czerniec
W niniejszym artykule autor analizuje projekt wprowadzenia obowiązkowej składki zdrowotnej dla osób pełniących funkcję na mocy aktu powołania, które pobierają z tego tytułu wynagrodzenie. Analiza obowiązujących oraz projektowanych przepisów pozwala autorowi podjąć się udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy projektodawca słusznie odwołuje się w uzasadnieniu projektu ustawy do zasady solidarności społecznej, stanowiącej podstawę aksjologiczną ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, czy też traktuje ją instrumentalnie, aby zrealizować doraźny cel polityczny. Ten pomysł napotkał bowiem sprzeciw środowiska organizacji pozarządowych, ponieważ zwiększy ich obciążenia finansowe. Jest to szczególnie istotne z uwagi na to, że jest to część zamierzenia politycznego zwanego Polskim Ładem.
Autor przedstawia problemy teoretyczne i praktyczne, które powstawały na tle wybranych przepisów regulujących dobrowolne ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe i ostatecznie doprowadziły do znowelizowania ustawy systemowej na mocy ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1621). W artykule omówiono charakter prawny wniosku o objęcie ubezpieczeniami dobrowolnymi, skutki opłacenia składki w niepełnej wysokości oraz to, w jakiej formie zapadało i powinno zapadać rozstrzygnięcie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. Przedstawiono również nową regulację prawną, która zastąpiła dotychczasową i ma zlikwidować trudności związane ze stosowaniem problematycznych przepisów.
Niniejszy artykuł stanowi głos w dyskusji o prawnych formach działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przy załatwieniu sprawy indywidualnej. Opisano pozycję ustrojową ZUS oraz jego kompetencje w postępowaniu administracyjnym. Wskazano, że ZUS ma obowiązek działać zgodnie z konstytucyjnymi zasadami praworządności i legalizmu. Odniesiono się przy tym do prawnych form działania administracji publicznej. Przy założeniu, że podanie wnioskodawcy wszczyna postępowanie administracyjne, niezależnie od woli ZUS, poddano krytyce praktykę ZUS, która polega na niewydawaniu decyzji administracyjnej, przy poprzestaniu na prowadzeniu zwykłej, pisemnej korespondencji z petentem. Zaprezentowano, jak tę praktykę oceniają doktryna i orzecznictwo, oraz odniesiono się do konfliktu interesów ZUS i wnioskodawcy na gruncie sprawy administracyjnej.
Glosa jest krytyczną analizą orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 15.11.2017 r. odnoszącego się do problematyki instytucji zgody Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na opłacenie składki po terminie, w sytuacji gdy składkę opłacono jednak w terminie, lecz w niepełnej wysokości, którą normuje art. 14 ust. 2 pkt 2 o systemie ubezpieczeń społecznych. Jej nadrzędnym celem jest umożliwienie kontynuowania podlegania ubezpieczeniom społecznym, lecz poprzez uchylenie się przez ubezpieczonego od skutków uchybienia terminowi w płatności składki i zrealizowanie obowiązku płatniczego w sytuacji, w której nie sprostano mu z uzasadnionych przyczyn. Przepisy nie regulują jednak wprost przypadku, gdy składkę opłacono co prawda w terminie, lecz w niepełnej wysokości.
Glosowane orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku dotyczy interesującej instytucji z zakresu prawa ubezpieczenia społecznego – układu ratalnego, o którym mowa w art. 29 ust. 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Punctum saliens rozważań WSA stanowi charakter prawny postępowania, które poprzedza wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o udzielenie układu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Chociaż rozważania WSA co formy odmowy udzielenia omawianej ulgi przez Zakład wpisują się w utrwaloną już linię orzeczniczą sądów administracyjnych, to jest to jeden z nielicznych judykatów, w którym wyraźnie podkreślono, że wniesienie podania przez płatnika powoduje wszczęcie postępowania administracyjnego. Mimo że instytucja układu ratalnego funkcjonuje w rodzimym porządku prawnym już niemal dwadzieścia lat, w dalszym ciągu sporny jest charakter prawny umowy, o której stanowi art. 29 ust. 1a u.s.u.s., oraz postępowania poprzedzającego jej zawarcie. Dla przykładu, w doktrynie spotkać można głosy, że postępowanie wszczęte wskutek złożenia wniosku o udzielenie układu jest odrębnym postępowaniem pozakodeksowym o charakterze administracyjnym, nazywanym „postępowaniem wyjaśniającym”. Takie jest też na ogół stanowisko Zakładu.
Celem niniejszego opracowania jest zaprezentowanie niektórych zagadnień związanych z układami ratalnymi zawieranymi przez dłużników z ZUS. Pomimo wieloletniego funkcjonowania tej instytucji w rodzimym porządku prawnym budzi ona liczne wątpliwości zarówno pośród przedstawicieli doktryny, jak i w judykaturze. Szczególnie problematyczna jest ocena jej charakteru prawnego.
W pierwszej kolejności zaprezentowano przesłanki zawarcia układu ratalnego oraz jego przedmiot i związane z tym kwestie proceduralne. Następnie przedstawiono dotychczasowe stanowiska nauki prawa w przedmiocie charakteru prawnego tej instytucji. Dalej omówiono poglądy głoszone w orzeczeniach – zarówno sądów powszechnych, jak i sądów administracyjnych. Sądy powszechne wypowiadały się w tym zakresie, gdy podmiot inicjujący postępowanie sądowe uważał, że sprawy dotyczące układów ratalnych są sprawami z zakresu ubezpieczeń społecznych w rozumieniu przepisów procedury cywilnej. Z kolei judykaty sądów administracyjnych zapadały wówczas, gdy uznawano, że sądy te powinny sprawować wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności ZUS w tej materii. W podsumowaniu pracy sformułowano postulaty de lege ferenda.
Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie wybranych zagadnień związanych z tak zwanymi umowami adopcyjnymi zwierząt domowych. Brak jest bezpośrednich ustawowych regulacji tej kwestii, a doktryna i orzecznictwo zajmowały się nią w niewielkim zakresie. Tymczasem pojawiły się praktyczne problemy związane z ich funkcjonowaniem w cywilnoprawnym obrocie zwierzętami, związane np. z kontrolą nad opieką sprawowaną nad „adoptowanymi” zwierzętami oraz „adopcją” zwierząt bezdomnych. W końcu pracy przedstawione zostały wnioski de lege ferenda.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest przekazanie zwłok uczelni medycznej na cele naukowe i jego konsekwencje na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych oraz tzw. prawa pogrzebowego. Po pierwsze, w opracowaniu omówiono tryby przekazania zwłok na wskazane cele. Po drugie, rozważono czy de lege lata możliwe jest sprawienie pogrzebu ciału oddanemu placówce medycznej. Ustawodawca bowiem nie normuje tego zagadnienia. Po trzecie, przeanalizowano wybrane zagadnienia dotyczące zasiłku pogrzebowego w przypadku zorganizowania takiej ceremonii. Wskazano kwestie sporne z tym związane, w tym słabość rozwiązań legislacyjnych. Zawarto również postulaty de lege ferenda, mające przysłużyć się rozwiązaniu zaprezentowanych problemów.
„Street Law – Licea Ogólnokształcące” to projekt Studenckiego Koła Naukowego Uniwersytecka Poradnia Prawna przy Instytucie Prawa Cywilnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. W jego ramach w roku akademickim 2014/2015 przeprowadziliśmy 11 spotkań z młodzieżą licealną m.in. z Głogowa, Góry, Legnicy, Nysy, Oleśnicy, Wałbrzycha i Wrocławia.
Przybrały one formę warsztatów, wykładów i symulacji rozprawy karnej. W ich trakcie przybliżaliśmy licealistom zagadnienia prawne, które dotyczą ich bezpośrednio. Wyjaśnialiśmy chociażby na jakich zasadach mogą ponieść odpowiedzialność karną, kiedy mogą zwrócić wadliwy towar czy jak radzić sobie z internetowym hejtingiem.
Przyświecały nam dwa cele. Z jednej strony chcieliśmy, by uczestniczący w zajęciach nastolatkowie poznali wybrane regulacje prawne od strony praktycznej. Z drugiej – staraliśmy się również pogłębiać nasze zainteresowania naukowe. Wychodzimy bowiem z założenia, że tego typu spotkania przynoszą korzyść i uczniom, i studentom.
Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie naszej działalności na tym polu. Została skierowana do licealistów – w trakcie zajęć okazywało
się, że wielu z nich chce ugruntować czy nawet poszerzyć nabytą wiedzę. Nie pretenduje ona jednak do miana całościowego opracowania poruszanych zagadnień z różnych gałęzi prawa. Zasadniczo ma być pozycją przystępną dla licealisty – lecz z zachowaniem charakteru naukowego.
Żywimy nadzieję, że uczniowie szkół średnich (nie tylko liceów ogólnokształcących!) sięgną do naszych opracowań i dzięki nim nie będą musieli poznawać w praktyce, co oznacza łacińska sentencja ignorantia iuris nocet.
Niniejsze opracowanie ma na celu rozważenie charakteru prawnego uznania długu przedawnionego przez dłużnika. Kwestia ta od dawna stanowi spór w doktrynie, a jego rozwiązania nie przynoszą także orzeczenia sądowe. Wątpliwości budzi już definicja uznania długu – z powodu braku definicji stworzonej przez ustawodawcę. Co do zasady uznanie długu powoduje bowiem przerwanie biegu terminu przedawnienia. Problem pojawia się, gdy ów termin już upłynął. Kontrowersyjny jest również podział uznania długu na właściwe i niewłaściwe. Sporna jest wreszcie także relacja uznania długu i zrzeczenia się zarzutu przedawnienia – według niektórych poglądów mogą być one zawarte w jednej czynności dłużnika.